Als het 4 mei is, dan is het vooral de dag van mijn moeder voor mij. Op 4 mei was het in ons huis triest en saai, mijn moeder was ook altijd boos, hoe kan je nou 4 en 5 mei herdenken en feesten zo dicht op elkaar? Ze had de oorlog ondervonden in alle lelijkheid, honger, armoede, mensen werden om haar heen vervoerd naar kampen, haar vader werd opgepakt en in het Oranje hotel gezet, een gevangenis voor politieke gevangenen, de angst om de laagvliegende vliegtuigen, kortom, genoeg om een jong meisje te tekenen voor het leven.
We gingen altijd bloemen leggen op de Leeghwaterweg, dicht bij de Zaanse Schans, daar waren jonge jongens omgekomen, in kille bloede neergeschoten door de Duitsers. Mijn moeder werd razend als ze auto’s op die weg zag rijden op het moment dat Nederland stil moest zijn, acht uur in de avond. Dan wees ze op haar voorhoofd, heel fel, haar ogen schoten vuur. We hadden in de avond de tv aan en keken Waalsdorpervlakte, mijn moeder was de commentator, kijk dat is een Binnenlandse strijdkracht en dat is een….., en zo babbelde ze het uur vol, tot de klok zweeg en wij ook, we zaten om de tv muisstil te zijn.
Het gedicht van de 15-jarige Auke de Leeuw uit Helmond dat niet door iedereen gewaardeerd werd dit jaar, is een gedicht naar mijn hart, want wat ik vroeger nog niet begreep is, dat de grens van goed en kwaad niet makkelijk te trekken was/is. Was mijn vaders jongste broer een foute kerel omdat hij koos voor zekerheid? Al zijn broers werden opgepakt, hij was op een dag ook weg, maar was niet gehaald door de Duitsers, of toch wel? Boze tongen beweerden dat hij soldaat geworden was in het leger van Hitler, maar was dat zo en kan een jongen van 16 de gevolgen overzien? Waren meisjes die verliefd werden op een Duitse soldaat fout? Was de Duitse soldaat fout? Ik denk dat er heel veel liever bij hun moeder of gezin waren gebleven en als je overste een bevel geeft, kan je dan weigeren? Wie had er nou een keuze, Jan met de pet, in mijn ogen niet, het is maar net aan welke kant van de grens je geboren werd, op wie je verliefd werd, of wie je hongerige buik vulde.
Ik dacht altijd als kind, als ik in de oorlog moet leven, dan ga ik ook in het verzet, ik ga onschuldige mensen bevrijden, ik maai de vijand om. Maar nu ik ouder ben, begrijp ik, dat je soms moet kiezen, tussen eten voor je kinderen, een onderduiker wel of niet in huis nemen, je eten delen, iemand verraden of helpen. Aan elke keuze zit een verhaal……
Ik hoop dat ik als de keuze zich voordoet, eerlijk blijf, mezelf en dapper, maar ik kan niks garanderen, ik ben ook maar een mens, het is daarom dat ik wel vind dat het gedicht mocht, het gaat over de kwetsbare mens en de keuze, die soms geen keuze is. Een goed mens hoeft niet door een foute keuze een fout mens te zijn. Het speelt nog steeds overal op de wereld, je ziet het al in onze politiek, nu Wilders weg is, is het nee, van vele plots een ja, geworden…..
Ik zou naar Amsterdam gaan vanavond, ik was er eenmaal als jong meisje bij, het maakte diepe indruk op mij, ik ben geen oorlogskind, maar als dochter van ouders die de oorlog wel meemaakten zit de oorlog wel in mij.
Artikel over het gedicht van Auke.
Zilvertje.
Het straatje van Zilvertje. 
Insgelijks.
Wij, als kinderen van getraumatiseerde ouders kunnen, en moeten (vind ik) zo genuanceerd mogelijk denken. Mij heeft het een half leven gekost om onder het leed van mijn ouders, stief- en pleegmoeder uit te komen. En dat was niet niks: kampen, zusjes vermoord en nog meer allerellendigst.
Voor ouderen, die zelf die oorlog meemaakten, ligt dat vanzelf totaal anders. Die mogen (en moeten waarschijnlijk) hun leven lang vasthouden aan hun verdriet en boosheid.
Maar ik ben blij dat ik me daarvan heb kunnen bevrijden.
Uit eerbied hang ik wel de vlag halfstok, maar ik ga nooooit meer naar herdenkingen.
En mijn maag draait al helemaal om als ik al die oorlogsdocumentaires aangekondigd zie rond 4 en 5 mei.
Zó hebben die ouderen me vergiftigd met hun leed.
Zozeer, dat als ik pijn of verdriet had, het nooit iets voorstelde. Nee, wat zij meegemaakt hadden, daar ging het altijd alleen maar over.
Selma, ik herken dat er weinig begrip was voor anderen, voor mensen die overzee de oorlog mee maakten. Dat niet alle Duitsers fout waren, pas op de middelbare school begon ik zelf te denken. Mijn moeder was getraumatiseerd, dus ik kan het haar niet kwalijk nemen, maar er schuilt een groot gevaar in, gelukkig heb ik me vrij weten te vechten.D
Door het gedicht van Auke zien we hoe gevoelig alles nog ligt. Nog even dan is die hele generatie er niet meer, dan zal het hopelijk anders worden, ik vind het knap van Auke, dat hij deze gevoelige snaar vond.
Het gedicht van Auke Siebe Dirk.
Ik vind het een goed gedicht.
Het geeft aan hoe lang een verkeerde beslissing gevolgen heeft.
Het gedicht is uitermate geschikt voor een geschiedenislesboek, juist voor de leeftijd 12-16 jaar en voor inzicht in WOII.
Het laat zien wat de consequenties zijn die je vaak niet kunt overzien op het moment dat je de beslissing neemt.
En het is zo verdomd gemakkelijk te oordelen met de kennis van nu.
Een goed gedicht dus.
Maar niet geschikt voor 4 mei op de Dam.
Laat die dag en die plaats er zijn en blijven voor de herdenking van de moord op de vele onschuldigen en voor de overlevenden en hun familie .
Het bovenstaande is het slot van mijn verhaal als onderduikind in de Maranathakerk in den Haag op 2 mei.
De Maranathakerk is een geschenk aan den Haag van Zwitserland en staat op de plaats waar huizen werden gesloopt voor de tankgracht, onderdeel van de door de Duitsers opgerichte atlanticwal.
2012
Hanneke wat een mooie reactie, ik kan me je reactie voorstellen, jij hebt het zelf meegemaakt, dan kan er niks anders zijn dan het verdriet en de boosheid. Wij als kinderen van, denken vaak ook aan de vijand, die moest handelen omdat hij een bevel kreeg. Als ik in jouw schoenen stond zou ik denk ik ook zo reageren, wij kinderen van zien ook ander leed denk dat dit het verschil is.
Ik herken het met eigen verdriet over zaken die ik wel zelf meemaakte. Toch hoop ik dat we ooit open staan voor het andere leed.
Hanneke waar kan ik je hele verhaal vinden?
Elke oorlog is fout, Nederlanders zijn vaak fout geweest. Waar ik moeite me heb is dat we in dit land blijven hangen aan een oorlog, terwijl daarna nog zo veel oorlog is geweest, waar ook Nederlanders aan hebben mee gedaan. Het houd maar niet op.
Straks moeten we ook weer keuzes maken voor een nieuw kabinet men zegt dat het een vrije keuze is.Waarom zijn er dan partijen die er alles aan doen om andere partijen zo zwart mogenlijk af te schilderen voor U stem nou op deze partijen kan u ook maar beter niet stemmen want ze trekken zich toch niks van je aan en misschien sturen ze straks wel weer soldaten naar ERGENS en dan krijgt u de schuld in u schoenen geschoven dat u ze in het zadel heeft geholpen.
Ik ga wel stemmen maar op een partij die voor Nederland is en geen soldaten stuurt naar landen waar olie of andere grondstoffen te stelen zijn want om meer gaat het eigenlijk niet.
En dat gedicht gaat niet over oorlog maar het ging over keuzes en die wij gedenken kunnen ook andere zijn als b.v, wie ik gedenk mijn kameraden die doelloos in Indonesie zijn gevallen en daar nu op een ereveld liggen ver van huis,maar die gedenk ik vaker dan alleen op 4 mei.
Antoinette, ja, daar heb je gelijk in, toch zou ik 4 mei altijd blijven herdenken, maar dan breder, alle slachtoffers waar dan ook en inzien dat de vijand die Jan soldaat als naam had, soms geen keus had. Ben blij met je reactie want zo is het wel en ik ben ook blij met je uitslag, echt blij, ik had het je wel al ergens gevraagd, maar kon die blog niet meer vinden, dus ik dacht ik doe het nog maar eens, altijd als ik blog denk ik er aan, ja, ben zo blij, xxx
Dirk die jongens die gevochten hebben over zee, ik heb daar zulke trieste verhalen over gehoord, voor de bevolking daar gruwelijk, maar ook die kinderen die het vaak nog waren die daar heen moesten en geen idee hadden waarom, ja, ik heb mijn ouders daar ook vaak over horen praten, jongens die jonger waren dan mijn ouders moesten daar heen.
In de politiek zitten veel mensen die liegen, dat is een schande, dat zie je nu maar weer, wilders is weg en waar ze eerst instemden met zijn plannen, trekken ze het nu in, ik geloof er niet eentje meer!
Ook bedankt voor de mensen die me een like gaven.
Dat heb je heel mooi geschreven Zilvertje.
Het blijft een indrukwekkende dag met herinneringen die voor iedereen weer anders zullen zijn, net zoals de waarheid en eerlijkheid, ook die worden door eenieder anders beleefd.
Menno, ja, dat zijn allemaal waarheden. We gaan ons straks klaarmaken voor de stilte, ik zie nog mijn vader de vlag halfstok hangen, dat was een heel ritueel, het erf was dan aan kant en de was van de lijn. Zo doe ik het hier ook, behalve de vlag, die heb ik niet, maar is wel een wens van me, zodat ik het net als mijn vader compleet kan maken.
Deze dag ontroert me altijd diep, vroeger om het leed van hun oorlog, nu om het leed van elke oorlog.
Een heel mooi relaas van je Zilvertje.
Ik ben even naar een klein oorlog monument vlak bij mijn in de buurt geweest het blijf indrukwekkend en hier stond echt iedereen stil de tram en bus de auto’s en zelfs de jeugd op de fiets en brommer dat verwacht je niet meer zo in de grote stad.
En dat het morgen maar weer een vrolijke dag mag worden.
Het is zo makkelijk gezegd, maar ik hoop het nooit mee te maken. En als ik het meemaak. Heb ik dan het lef om tegen ze in te gaan… met gevaar voor mijn eigen leven, ach dat is misschien minder erg. Maar ook met gevaar voor mijn kleine prinses en prins. Je zou moeten vechten voor hun vrijheid, maar kan je het ook. Ik kan er niet over oordelen. Ik heb het niet meegemaakt. Ik ben wel dankbaar voor een ieder die heeft gezord voor mijn vrijheid.
Love As Always
Di Mario
wat heb je het prachtig beschreven Zilvertje
hartelijke groet
svara
Wij hadden een meisje in onze klas met zo’n vader. Door hem waren mensen in ons dorp vermoord. Haar vader heeft 10 jaar vast gezeten.
Wat hebben we haar gepest. Voor een paar jaar terug kwam ik haar tegen op de markt in Zwolle. Ze had me herkend en ze huilde. We zijn koffie gaan drinken. Ze heeft me har pijn verteld en wat wij haar hadden aangedaan. Ze had een eenzaam leven. Werd nooit ergens uitnodig. Op dansles wilde niemand met haar dansen. Ook nooit getrouwd geweest. We hebben samen gehuild, ik was 1 van haar pesters. Ze heeft me vergeven en nu hebben wr regelmatig contact via internet.
Rikus, groot compliment!!
Mooi blog, erdoor geraakt.
De reactie hierboven ontoert me
Ha Zilvertje,
De vrede is duur betaald, we moeten dat aan de generatie na ons overdragen.
Daarom is het goed je kinderen er bij te betrekken, eens zal ook het gedicht van Auke ook voorgelezen gaan worden. oma
Ik heb nog eens aan de gedachten van toen ik als 20 jarig jongetje naar de tropen werd gestuurt en als ik nu kijk naar de vrijheid die wij bereikt hebben sinds die tijd hebben berijkt achteruit zijn gegaan we mogen nu eenmaal in de vier jaar eenhokje rood kleuren maar wat onze stem betreft moeten we ons verder allen met zingen van het Wilhelmus bezig houden is dat dan VRIJHEID doe mij dan maar weer de dienstplicht want daar kon je vroeger nog oorlogsmisdadiger worden en ik ben dus omdat ik dienstplichtig was en ook mijn tommy gun uit lijfsbehoud hebt gebruikt en daarom nu als oorogsmisdadiger word aangemerkt dan dank ik het Nedreladse volk voor het medeleven van Jan Soldaat en dan hoop ik dat de echte moeder van Nederland nu ook kijkt wat hun kinderen nu doen moorden? Nee dat doen mijn kinderen niet maar waarom werd er dan in den Haag iemand begraven die omkwam omdat hij geen tomy gun had maar wel kinderen.
Ja mensen zijn rare wezens word wel gezegd en dat klopt.
in oorlog heeft hij of zij de macht over de massa die de tommie gun in handen heeft maar dat is niet meer zo tegenwoordig gaat het netjes achter het lolket van de bank.
Ik heb begrip dat ook mensen wil weten hoe het is om ook ik als 84 jarig oorlogsmisdadiger te kunnen leven nou als u dus denkt dat als wij daar weet ik veel moordend en plunderend rond gingen gaat u dan S.V.P naar onze opdracht gever DE STAAT DER NEDERLANDEN
Ik wli er nu niet meer over kwijt maar ik ben dus nu op mijn manier mijn maten te gedenken die voor nks gevallen zijn
Heb heel mijn lange leven een intens diepe 4 mei herdenking gekend. Nu in 2012 zie ik alsmaar dat vliegtuigje met “Vorden is fout” en het is of die hele rij Vordense mensen die langs die Duitse graven loopt gebombardeerd wordt. Dit is echt de eerste keer dat 4 mei in mijn gevoel ineens vervelend triest is! Een best moeilijke gevoelige discussie lijkt zo tot een binnenlands oorlogje geworden..en dat in deze dagen!
Dirk, ik denk als de mensen het meekrijgen van ouders, kunnen ze alleen maar respect tonen.
Svara, heel veel groeten terug.
Rikus, wat een gevoelig verhaal, ja, daar gaat het hier nou over, de lijn van goed en kwaad is niet makkelijk te trekken, wat een verdriet, maar wat goed hoe het tussen jullie is afgelopen. Jij kon ook niet anders toen, zo was de tijdgeest, gelukkig zien we de dingen nu anders. Het verhaal raakte me diep, dankjewel!
EJW, ja, mij raakt het ook, gelukkig zien we de dingen nu anders, natuurlijk de vijand was fout, maar de vijand is altijd iemand die beslist in een ivoren toren, de meeste slachtoffers kunnen niets doen, of ze nou aan zijn kant staan of die van de aangevallen mensen, want je moet je orders opvolgen, daarom is oorlog zo erg, Jan met de pet is altijd het slachtoffer, of de minderheid, of het kind, maar zelden de man die het bedacht, al is er gelukkig een verandering op komst, zo zullen er ook nog heel wat presidenten van Amerika voor de rechtbank moeten komen, ik hoop dat ik het nog mag meemaken.
Oma, ik zie al bij mijn jongste kinderen dat het hem haast niets doet, de oudste wel, ze luisteren amper naar wat ik vertel over oorlog, ik denk dat oorlog voor hen een spel op de pc is.
Dirk Stam, ook hier gaat mijn verhaal over, in jouw tijd Dirk was er dienstplicht, je had geen keus, en waar je voor vocht was ook een leugen, maar dat wisten jullie niet, Nederland wilde koste wat het kost land behouden, maar Nederland was een grote uitbuiter, Balkenende was daar nog trots op, maar ik niet. Jij Dirk moest en je maten ook en en vele van jullie kwamen niet meer terug, hoe traumatisch jullie waren nog zo jong. Wie hier wat over wilde zeggen in het verleden werd de mond gesnoerd, de bevolking over zee was slachtoffer en jullie ook. Ik zie in jouw maten ook veel soldaten die in de oorlog hier waren, maar dit liever ook niet deden, maar bevel is bevel, daarom gedenk ik in mijn hart zolang ik dit besef, op 4 mei, alle slachtoffers en verklaar de oorlog aan al die leiders die altijd schone handen houden, lekker eten, hoeren en snoeren, we zien het overal op de wereld, een handjevol bepaalt en Jan met de pet moet vechten, heeft soms geen idee waarom, ik heb wel eens gelezen Dirk dat er toen jullie terug kwamen totaal geen aandacht aan jullie werd besteed, heel pijnlijk.
Ik heb een tijdje gewerkt voor defensie, gaf les aan de wat hoger opgeleiden soldaten, het viel me op, dat als ik wel eens viste naar kennis over volken en geschiedenis bedrogen uitkwam.Ze hebben een visie die is aangeleerd, een houding die je wel moet hebben voor dit werk, maar later als ze oud zijn zullen ze vast nog wel gaan nadenken of het wel goed was wat ze hebben gedaan. Ik ben geschrokken van de hardheid, de uitspraken, maar gelukkig niet gedeeld door iedereen. Vroeger moest je in dienst, nu kies je er vaak voor om goed te verdienen, om een studie gratis te doen, om werk te hebben om wat van de wereld te zien, maar de praatjes om de mensen te lokken, zijn mooier dan de werkelijkheid, want moet je echt vechten, dan is het gruwelijk, dan schiet je nooit op de leider die alles bedacht, maar op vaders van een gezin en bommen komen op huizen van onschuldige moeders met kinderen.
Dirk, je draagt nergens schuld aan, het zijn de graaiers van toen. Wens je een fijne bevrijdingsdag! Knuffeltje van Zilvertje.
Joost, ja, het is nu heel anders dan voorheen, ik voor mezelf vind het sinds jaren makkelijk, we zijn bijna allemaal slachtoffer, we hadden geen keuze, de geen die heeft gekozen om de macht en om het graaien, die zijn fout.
Fijne dag allemaal, heel hartelijk dank voor al jullie verhalen, het is een heel moeilijk onderwerp, dat ging van de ogen die vuur schoten als mijn moeder 4 mei vierden en ik haargedrag kopieerde, tot min eigen bewustwording.
Ik denk dat we pas vrij zijn als we beseffen hoeveel macht onze leiders hebben en als wij niet gaan stemmen, we de macht uit handen geven. Maar ook dan zijn we er niet, want sommige veranderen meer van mening dan van onderbroek.
De graaiers hebben de schuld aan alles, de hebbers en de ikkers.
Mijn ouders waren ongeveer 10 jaar toen het oorlog was en het enige wat ik weet dat mijn opa en oma onderduikers hadden op hun boerderij die zo goed waren verborgen dat mijn moeder er na de oorlog pas achter kwam. Mijn opa en oma hadden hun kinderen niets verteld om te voorkomen dat ze hun mond voorbij praten.
4 mei heeft sinds 6 jaar wel een andere betekenis voor mij gekregen. Mijn moeder overleed 6 jaar geleden op 1 mei en werd op 4 mei begraven. ‘savonds hebben we met de kinderen en kleinkinderen meegelopen met de stille tocht in ons dorp en dit was wel heel bijzonder.
Wat slim en goed van jouw opa en oma. Ja, dan blijft 4 mei je bij op een andere manier bij, krijgt het een andere betekenis. Voor mijn moeder werd 4 mei juist minder triest toen er 15 jaar geleden een kleinkind werd geboren.
Ik heb altijd moeite met oud en nieuw, mijn vader wilde zo graag 2000 halen, maar juist in oktober
overleed hij.
Je huis is mooi geworden!
Heel mooi beschreven, mijn complimenten.
Mij zit eeuwig de hypocrisie dwars van een meerderheid in oorlogstijd die geen vinger uitstak en op Dolle Dinsdag zich als nazi’s misdroegen. We zijn een echt laag land gebleken en dat horen we in onze oren te knopen. Als we de doden echt willen herdenken, dan niet alleen alle doden maar ook de gedode herinneringen aan de doorsnee Nederlander die fout zat met al zijn goede gedrag!
Spuit 11 dankjewel.
Artafterallart, het is allemaal zo moeilijk, ik heb gehoord dat veel mensen de andere kant uit keken of de huizen leeghaalden, ik weet een ding zeker er zijn goede mensen en slecht mensen en bange mensen, met de bange heb ik compassie, de slechte mensen zijn gewoon altijd slecht, die hele oorlog waar dan ook is een heel triest verhaal.
Ha Zilvertje,
Gelukkig hebben de kinderen er nu minder besef over dan wij, maar als je zaait groeit er wel wat moois. oma
Oma, laten we het hopen!
Hallo Zilvertje
Dank voor de zilveren knuffel die had ik nog niet wel heb ik diverse knuffels ooit gekregen van diverse mensen maar dat zijn meest knuffel beren en die heb ik op de kast gejaagd nee gezet.
Ook had ik nog wat kleine knuffeltjes uit mijn kinderjaren maar die heb ik aan mijn kleinkinderen uifgedeeld.
Maar ja ook ik met mijn 84 jaar vind knuffels wel leuk en truffels wel lekker,goed dit was het knuffel verhaal ,ik stuur jou dan ook een knuffel in de hoop dat jij een schriftelijk knuffel zou kunnen gebruiken voor een verhaal,met de Groeten van Dirk Stam
Dankjewel Dirk Stam, dat is lief! Het is een mooie en grappige reactie.
Toen sprak de knuffel tot de truffel u word gegeten,terwijl ik verder buffel op zoek naar nog een knuffel.
Succes sprak toen de truffel ,ik word het liefst dat mag u weten het allerliefst toch opgegeten
Alleen wat wij buffels kunnen loeien, wij knuffelen graag tussen de koeien, roepen wij boe dan komt de knuffel naar ons toe