Gratenmager was hij zijn hele leven en zo zie ik hem ook weer in gedachten op 4 mei, elk jaar weer. Mijn vader die de vlag half stok hangt, niet zo maar half stok, nee, op een speciale manier. Op mijn hurken in het grasveld keek ik daar elk jaar met bewondering naar. De lachrimpeltjes bij zijn ogen en mond zag ik haarscherp, maar nu lagen ze te rusten in zijn huid, hij lachte niet, hij keek droevig en ver weg en deed secuur zijn werk.
Er was op zondag een programma op de radio, je kon dan zoek geraakte mensen opsporen en dat wilde ik dus heel graag voor mijn vader doen, zijn jongste broer opsporen. Vermist geraakt aan het einde van de oorlog. Maar ik kon nog niet schrijven en wist totaal niet hoe ik het kon aanpakken maar ik beloofde mezelf dat zodra ik kon schrijven ik zou uitzoeken hoe mijn brief bij de radio kon komen. op school heb ik erg mijn best gedaan om snel de geschreven Nederlandse taal op te pikken en die brief te kunnen schrijven.
Op een dag hoorde ik de grote mensen praten, mijn opa over het oranje hotel waar hij gevangen had gezeten, hij vertelde geen nare dingen, nee, daar was hij te lief en verstandig voor, ook niet over de honger en de angst om zijn vrouw en vier dochters niet meer te zien, nee, het ging over de spelletjes die ze daar deden met beperkte middelen op afstand, over klopsignalen en de liedjes die gezongen werden. Dadelijk dacht ik weer aan de jongste broer van mijn vader en die middag begon ik mijn brief. Maar de brief is nooit verstuurd want papa zag wat ik deed en vond het knap dat ik al zo een mooie brief kon schrijven en wilde hem lezen, ik schrok…….
Mijn vader veegde zachtjes zijn tranen weg, hij vertelde dat hij zo blij was met zo een lieve grote kleine dochter, maar dat hij nu de hele waarheid moest vertellen en trok mij op zijn knie. Omdat alle jonge mannen moesten werken in Duitsland in de oorlog, waren al zijn broers dus ook hij, zich gaan verstoppen, hun moeder was telkens doodsbang. Het was bekend dat in het huisje van mijn opa en oma veel jonge zonen woonden, dus telkens kregen ze bezoek van een groep geüniformeerde mensen om de zonen te betrappen en mee te nemen. Maar nooit vonden ze iets. Bij de laatste zoekpoging hebben ze ruw mijn oma tegen de hete kachel gehouden en die lieve schat was zo mager als een latje ze had niet eens vlees dat kon verbranden.
De jongste zoon te jong om nog in Duitsland te werken vond dit zo erg en wilde oma en de broers sparen en sloot zich aan bij de NSB. Nog tijdens de oorlog is hij dood gegaan, of hij door Nederlanders of Duitsers is vermoord weet ik niet meer, maar in elk geval hem zoeken was dus overbodig.
Was het de schaamte geweest dat mijn vader nooit de waarheid had verteld en was dit wel de waarheid? Mogelijk wilde hij er gewoon niet aan dat zijn broertje was overgelopen. in elk geval, kan ik het mijn vader niet meer vragen wel weet ik dat hij zielsveel van zijn kleine broertje heeft gehouden.
Ooit heb ik nog wel eens aan mijn vader gevraagd hoe hij nou dacht over die Duitsers en ik als kind was zo verbaasd, want ik kon als 8 jarig meisje die moffen wel schieten. Maar hij niet, hij vertelde dat hij toch opgepakt was geweest en in fabrieken had moeten werken en de Duitse bevolking had leren kennen, ze waren met die oorlog aan, raakten ook kinderen kwijt aan die oorlog en hadden ook honger en zaten vol angst.
Hij schudde dan verdrietig zijn hoofd, de oorlog bracht veel ellende het rare er aan was, dat ik zo een groot stuk Europa heb gezien en daar was ik als eenvoudige jongen anders nooit aan toe gekomen. Hij vertelde het met een droef komisch gezicht. Mijn vader wist het zuur zelfs zoet te maken.
4 mei en mijn moeder.
zo veel soorten van verdriet
kijk bij vrede heb je dat niet
Zilvertje. ( voor de allerliefste vader van de hele wereld )
Het straatje van Zilvertje. 
dat is mooi gezegd: lachrimpels die liggen te rusten.
daar spreekt respect, in meerdere lagen!
Zilver, Duitsers zijn niet anders dan wij en vele hebben net zo zwaar geleden. Je vader was een wijs man.
Verdriet valt aan van alle kanten
Lebonton, dank voor je reactie. Wat een aparte dodenherdenking he?
Antoinette, en dat was hij! Dank je wel.
Mae, hoe ouder ik word hoe meer ik begrijp hoe erg het allemaal was, al die soorten van verdriet. Al die angst. Je zegt het prachtig.
Prachtig blog, moedig dat je ook je verdrietige familiegeschiedenis wil delen.
En inderdaad: de Duitsers hebben ook enorm geleden. Al die zinloze bombardementen… Waarom denk je dat er in Duitsland indertijd zo fel en onder brede lagen van de bevolking werd geprotesteerd tegen de navo-bombardementen op Belgrado tijdens de Kosovo-crisis? Duitsers weten wat het is om een bombardement mee te maken…
Wattman, later begreep ik hoe zwaar Duitsland had geleden, oorlog is het lijden van de gewone man, aan welke kant je ook staat, de gewone man is altijd het slachtoffer, niet die gekken die het bedenken en met hun voeten droog staan en een sigaartje roken met een flinke borrel en een buik vol eten.
Als de mensheid dat eens in ging zien, dan konden die stinkerds zeggen wat ze wilden, maar geen soldaat vocht dan meer, maar de valse motieven maakt de mens gek.
Mooi verhaal, je hebt wel veel meegemaakt zeg.
Of is het dat je er bewuster mee omgaat, want op de keper beschouwd heeft iedereen veel verhalen.
Wat ik gisteren op je van-oude -lappen-kleding-maken verhaal niet vertelde maar nou toch even kwijt wil omdat de NSB ter sprake komt: ik ken iemand met foute ouders, en die moesten ook van oude lappen kleren maken en aan doen. Zijn moeder presteerde het om hem naar school te laten gaan in , je gelooft het niet, een oude NSB-vlag.
Het zal er wel niet zo uitgezien hebben ( ik durfde het niet te vragen toen hij het vertelde) maar het idee alleen al.
het raakt!
respectvol en liefdevol beschreven
warme groet
nell
en nog dank voor je reactie gisteren.
het concert was indrukwekkend, indringend, overdonderend, en momenten van ijle verstilling.
Rene, ach het arme kind.
Nell, dank je wel, wat goed dat het zo bijzonder was, ik had nog gedacht aan wat je schreef gisteravond.
Zo zag ik vanavond een vrouw op teevee die met een Canadees trouwde en het ‘te gek’ vond om in die tank te zitten als jong meisje. Vreemde romantiek als lichamen kapot worden geschoten. Maar hij was haar bevrijder en nu zijn ze getrouwd als ze op het nieuws een succesverhaal vertellen.
Marie-luise, was dat het verhaal van het jasje, er is een boek van denk ik, dat bevrijders een jasje laten maken voor een klein meisje. Ja, dat is apart wat je vertelt, hoe oud zou ze geweest zijn, mogelijk begreep ze er nog niks van. Ook link als soldaat je in te laten met een jong meisje, maar soms denk ik iets te zwaar.